Zaczyna się świętowanie 100-lecia Niepodległej

Koncepcja uczczenia „Pomorskich dróg do Niepodległej" przedstawiona została podczas konferencji prasowej, zorganizowanej 15 lutego 2018 r. w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Pomorskiego w Gdańsku. Obecni byli: marszałek Mieczysław Struk oraz zaproszeni goście, w tym samorządowcy, naukowcy, artyści, przedstawiciele instytucji kultury, edukacji i sportu.

– Stworzyliśmy projekt, dzięki któremu chcemy przybliżyć historię, a przede wszystkim przypomnieć i uhonorować Pomorzan, którzy byli uczestnikami tamtych wyjątkowych wydarzeń sprzed stu lat. Zapraszam do włączenia się w obchody, które w przypadku Pomorza obejmować będą nie tylko rok 2018, ale także 2019 i 2020. Mam nadzieję, że ten radosny jubileusz będzie dla wszystkich mieszkańców naszego województwa wspólnym świętem – mówi marszałek Mieczysław Struk.
Profesor Cezary Obracht-Prondzyński przypomniał, że w naszym regionie szliśmy do Niepodległej w bardzo różny sposób... Chcemy pokazać ten bardzo złożony proces kształtowania się państwa polskiego na Pomorzu.
Aby patriotyczne idee miały jak najszersze spectrum społeczne
– W tym roku obchodzimy stulecie odzyskania przez Polskę niepodległości. W związku z tak doniosłą rocznicą zapraszamy przewodników turystycznych i pilotów wycieczek na cykl wykładów otwartych, poświęconych tematyce związanej z niepodległością naszego kraju – informuje Marta Chełkowska, dyrektor Departamentu Turystyki Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego. Liczymy, że przeniosą tę poszerzoną wiedzę w teren oraz wzbogacą programy organizowanych przez siebie wycieczek.
Cykl spotkań rozpocznie się 21 lutego 2018 r., następne planowane są w marcu i kwietniu. W trakcie wykładów eksperci postarają się przedstawić osoby i wydarzenia, które są mniej znane, ale które miały kluczowy wpływ na naszą historię. Podsumowaniem wykładów będzie debata z ekspertami, która zorganizowana zostanie 4 października 2018 r. podczas Regionalnych Obchodów Światowego Dnia Turystyki w Gdańsku. Debatę poprowadzi prof. Cezary Obracht-Prondzyński.
Przywrócimy „Niebo Polskie”
Na spotkaniu zaprezentowane zostały pierwsze efekty trwającej od kilku miesięcy rekonstrukcji „Nieba Polskiego". To niezwykłe malowidło przed wojną znajdowało się w auli Gimnazjum Polskiego w Wolnym Mieście Gdańsku. Niestety we wrześniu 1939 r. zostało zniszczone przez Niemców. Jednak dzięki pracy artystów z Akademii Sztuki Pięknych, pod kierunkiem prof. Jacka Zdybla, wkrótce będzie można znów je podziwiać. Sala, w której się znajduje, już niedługo ma zostać uroczyście otwarta dla zwiedzających.
Polacy, represjonowani przez hitlerowców, którzy już w połowie lat 30. pojawili się w Gdańsku, w każdy możliwy sposób manifestowali swoją przynależność narodową. Jednym z pomysłów było namalowanie w 1938 roku w auli Gimnazjum Polskiej Macierzy Szkolnej monumentalnego obrazu „Niebo polskie". Artystami, którzy podjęli się wyzwania ozdobienia sufitu auli Gimnazjum Polskiego w 1938 roku, byli Bolesław Cybis i Jan Zamoyski. Dzieło to hitlerowcy postanowili na zawsze wyeliminować z dziejów miasta. Dlatego skuli tynk, aby już nigdy nie zostało odtworzone.
A jednak się uda:
– Szkoła przy ul. Augustyńskiego 1 pielęgnowała polskie tradycje i kulturę w Wolnym Mieście Gdańsku, które nie leżało w granicach państwa – mówi Mieczysław Struk, marszałek województwa pomorskiego. – Od samego początku postrzegano ją jako symbol i kolebkę polskości na terenie miasta. Dlatego podczas remontu budynku postanowiliśmy zadbać o odtworzenie tego wyjątkowego malowidła, zawierającego tak dużo polskiej symboliki i jednocześnie naprawdę pięknego. „Niebo Polskie" to jeden z najważniejszych projektów Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego, wpisujący się w inicjatywę Niepodległa.
– Na obrazie „Niebo polskie" znalazła się kwintesencja polskości – mówi prof. Jacek Zdybel. – Artyści podeszli do wyzwania, nie próbując robić tego na sposób matejkowski. Nie chcieli pokazywać bitew czy wojen, a spróbowali znaleźć ducha polskości.
Fresk na suficie pokazuje „polski” fragment nieba. Jest tam gwiazdozbiór Tarcza Sobieskiego, nazwany tak przez Heweliusza dla uczczenia zwycięstwa wojsk polskich pod Wiedniem, oraz Ciołek Poniatowskiego (nazwany tak od herbu Poniatowskiego przez Marcina Poczobutta-Odlanickiego na cześć króla Stanisława Augusta Poniatowskiego). Znajdziemy też Herkulesa, który przypomina baśniowego woja piastowskiego z olbrzymimi, sumiastymi wąsami.W centrum obrazu siedzi Mater Polonia, a dookoła jest około 50 młodych, pięknych dziewcząt w strojach baśniowych i nawiązujących do epoki. Polonia to kobieta w białej szacie, u jej stóp jest biały orzeł, a nad nimi rozpościera się baldachim. Wokół nich zgromadzone są najróżniejsze alegorie: przemysłu (w tym stoczniowego), rzemiosła i rolnictwa. Jedna z dziewcząt trzyma transatlantyk, druga fabrykę, a jeszcze inne niosą snopki czy wieniec dożynkowy.
Jak podkreśla prof. Zdybel: – Jest to bardzo dekoracyjne malarstwo, przesycone duchem polskości. Postanowiliśmy przywrócić je w całej wielkości, z zachowaniem wszelkich szczegółów. Nie było to proste, zwłaszcza że po całym malowidle zostało tylko 17 czarno-białych fotografii.
Niektórzy już zaczęli świętowanie
Choć w Pucku i Władysławowie okrągły jubileusz przypada dopiero w 2020 roku, już w lutym br. jako introdukcję do tych wydarzeń obchodzono 98-mą rocznicę Zaślubin z Morzem, zorganizowano Konferencję „Zaślubinową”, a nawet IV zaślubinowe morsowanie.
Wśród wielu planowanych w 2018 r. wydarzeń można też wymienić m.in. konkurs na prezentację multimedialną, organizowany przez Pedagogiczną Bibliotekę Wojewódzką w Słupsku, rejs „Do granic Niepodległej" związany z edukacją morską dzieci i młodzieży, przygotowywany przez Pomorski Związek Żeglarski, oraz konferencję naukową „Cud jedności", która odbędzie się w Nadbałtyckim Centrum Kultury w Gdańsku.
Dodatkowo powstała strona internetowa www.niepodlegla.pomorskie.eu, na której udostępniane będą m.in. informacje historyczne, biogramy bohaterów, publikacje popularnonaukowe, a przede wszystkim kalendarz wydarzeń organizowanych w ramach projektu „Pomorskie drogi do Niepodległej".